IPA – Income Payment Agreement jest umową zawartą pomiędzy syndykiem a bankrutem, określającą 3-letni plan spłaty realizowany przez bankruta po ogłoszeniu upadłości. Nie ma nic wspólnego z rocznym okresem restrykcji czyli okresem postępowania upadłościowego. Obydwa procesy biegną niejako jednocześnie i równolegle, przy czym okres restrykcji kończy się po roku a IPA trwa jeszcze przez 2 lata.
W tym miejscu wiele osób, które myślą o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej, może poczuć niepokój. Przecież w polskim prawie upadłościowym plan spłaty jest obligatoryjny i w przypadku, kiedy bankrut nie ma pracy lub zarabia za mało, może zapomnieć o ogłoszeniu upadłości.
W Anglii wygląda to zupełnie inaczej. Insolvency Act 1986 wraz z poprawkami, nie przewiduje domyślnego planu spłaty. IPA jest stosowane wyłącznie w przypadkach, kiedy bankrutowi pozostaje jakaś nadwyzka finansowa, po opłaceniu wszystkich wydatków niezbędnych do prowadzenia normalnego życia swojego i swojej rodziny.
Posłużę się przykładem: samotny mężczyzna mieszkający i pracujący w Londynie potrzebuje na swoje utrzymanie ok. 800 funtów miesięcznie. W swoim wniosku o upadłość musi ujawnić wszystkie koszty swojego utrzymania, czyli:
- Czynsz
- Żywność i środki czystości
- Opłaty za wodę, gaz, energię elektryczną
- Opłaty za telefon/y
- Koszt dojazdów do i z pracy oraz innych niezbędnych przejazdów
- Koszty utrzymania pojazdu (bankrutowi wolno posiadac pojazd do jego wartosci rynkowej nie przekraczającej 1000 funtów)
- Alimenty
- Spłaty ew. finansowych kar sądowych (które nie wchodzą do upadłości)
- Koszty utrzymania psa lub kota (jeżeli posiada)
- Council Tax (podatek gminny)
- Inne niezbędne do zycia wydatki (Internet, kursy zawodowe lub językowe, siłownia, lekarstwa, fryzjer, prasa, książki, pomoc finansowa dla niezdolnego do pracy członka rodziny itp)
Po zsumowaniu okazuje się, że ww. koszty wynoszą 790 lub 820 funtów miesięcznie. W takim przypadku syndyk z pewnością nawet nie pomyśli o złożeniu bankrutowi propozycji podpisania umowy IPA. Inna sytuacja miałaby miejscejeżeli zarobki bankruta kształtowałyby się na poziomie np 1200 funtów. W takim przypadku wystopiłaby miesięczna nadwyżka finansowa w wys. 400 funtów i na taką kwotę zostałaby podpisana umowa IPA. Po 3-ech latach umowa wygasa automatycznie, niezależnie od całej kwoty spłaconej podczas jej trwania.
Co się stanie, jeżeli sytuacja finansowa bankruta pogorszy się podczas okresu trwania umowy i nadwyżka finansowa zniknie? Na jego wniosek, syndyk zarządzi zawieszenie planu spłaty. Okres zawieszenia nie spowoduje automatycznego wydłużenia IPA. Ten okres to zawsze jest bezwzględne 3 lata.
Wcześniej wspomniałem, że syndyk składa bankrutowi propozycję podpisania IPA. Bankrut, oczywiście, ma prawo nie zgadzać się z kalkulacjami wykonanymi przez syndyka i odrzucić jego propozycję. W takim przypadku syndyk występuje do sądu z wnioskiem o dokonanie oceny sytuacji finansowej bankruta i określenie, czy bankrut rzeczywiście może sobie pozwolić na realizację planu spłaty. Jeżeli sąd uzna argumenty syndyka i wyda wyrok dla bankruta niekorzystny, to mamy to do czynienia z IPO czyli Income Payment Order. W takim przypadku bankrut nie ma już innego wyjścia. W praktyce bankruci bardzo rzadko odzucają propozycje syndyków, ponieważ kwota spłaconych należności jest znikomym procentem całości ich zadłużenia.