Zacznę od podstaw…
W UK funkcjonuje podział długów na 2 kategorie:
· Priority debts czyli długi o dużym znaczeniu – jeżeli ich nie spłacisz, możesz mieć problemy. Są to: alimenty, council tax, opłaty za gaz lub prąd, hipoteka, czynsz, wyroki wydane przez Magistrate Courts, zakupy ratalne pojazdów (Hire purchase), pożyczki zabezpieczone przeniesieniem własności Twojego pojazdu (logbook loan), TV License, rachunki za telefon, podatki, VAT lub składki na ubezpieczenie społeczne (National Insurance), pożyczki zabezpieczone Twoim majątkiem.
· Non-priority debts czyli długi o drugorzędnym znaczeniu – poza obniżeniem credit score nic strasznego Ci się nie stanie. To długi typu: karty kredytowe i zakupowe, długi po zakupach online, pożyczki bankowe, overdrafty, pożyczki typu payday loans, nadpłacone zasiłki (ale nie Tax Credits), nie zapłacone mandaty za parkowanie, długi prywatne lub u rodziny.
Obowiązuje podstawowa zasada: jeżeli posiadamy zadłużenie z tytułu obydwu powyższych kategorii i nie stać nas na spłatę wszystkiego, ZAWSZE w pierwszej kolejności spłacamy priority debts. Reszta może poczekać.
Teraz do rzeczy: co to jest ten Debt Management Plan (DMP).
DMP jest nieformalnym porozumieniem zawartym pomiędzy dłużnikiem a wierzycielami. Obejmuje tylko długi nie poręczone i tylko długi o drugorzędnym znaczeniu (non-priority debts). DMP ma na celu obniżenie Twoich płatności i rozłożenie ich na dłuższy od planowanego okres, co umożliwia Ci spłatę długu w mniejszych ratach i ma sens tylko wtedy, kiedy wierzyciel zawiesza naliczanie odsetek i kar umownych.
Przykład DMP:
Masz kilku wierzycieli. Dotychczas bez problemów mogłeś obsłużyć spłatę zadłużenia. Nagle Twoja sytuacja finansowa się pogorszyła i okazuje się, że Twoje dochody lub dochody rodziny nie pozwalają na spłatę zadłużenia. Jeżeli uważasz, że problemy mają charakter przejściowy i w przyszłości będziesz mógł wyprowadzić finanse na prostą, możesz zaproponować swoim wierzycielom DMP.
Masz dwie możliwości: zawrzeć porozumienie z wierzycielami samodzielnie lub skorzystać z usług pośredników.
W każdym przypadku musisz sporządzić tzw. Income and Expenditure Form czyli zestawienie wpływów i wydatków.
Jeżeli zestawienie wykaże, że po opłaceniu wszelkich niezbędnych życiowych kosztów zostanie Ci jakaś kwota, którą możesz przeznaczyć na spłatę długów, pośrednik przeprowadzi w Twoim imieniu negocjacje z wierzycielami i zaproponuje im miesięczne raty, na które obecnie możesz sobie pozwolić.
Tylko czy na pewno?
Tak naprawdę nie ma żadnych negocjacji. Pośrednik po prostu przedstawi Twoim wierzycielom propozycję miesięcznej raty, jaką będziesz spłacał każdemu z nich.
Przykład:
· Masz 4 wierzycieli. Do tej pory suma wszystkich rat wynosiła £600. Upraszczając – po £150 miesięcznie dla każdego. Dawałeś radę.
· Nagle Twoje dochody (lub dochody Twojej rodziny) się obniżyły i teraz możesz przeznaczyć na spłatę zadłużenia tylko £200 miesięcznie czyli po £50 dla każdego wierzyciela. Taką kwotę pośrednik zaproponuje Twoim wierzycielom. Oczywiście pomniejszy ją o swoją prowizję. To będzie ok. 15% od każdej wpłaconej przez Ciebie raty. Czyli do Twoich wierzycieli trafi co miesiąc £170 miesięcznie. Oczywiście pośrednik zapewni Cię, że cała sprawa została załatwiona, wierzyciele przestali naliczać odsetki i wszystko jest OK.
· Ale wierzyciele wcale nie muszą się zgodzić na propozycję pośrednika. Powiedzmy, że zgodzi się dwóch. Pozostali dwaj w dalszym ciągu będą naliczać odsetki i zasypywać Cię wezwaniami do zapłaty. Będziesz kontaktować się z pośrednikiem a on będzie Cię zapewniał, że to tylko chwilowe techniczne problemy i w dalszym ciągu będzie im płacił zaproponowaną wcześniej kwotę.
Powinieneś wiedzieć, że DMP jest procesem nieformalnym i Twoi wierzyciele w żadnym stopniu nie są obligowani do niczego. Nawet, jeżeli zgodzą się na DMP, to w dalszym ciągu wolno im naliczać odsetki i przerwać całą procedurę w każdej chwili bez podania przyczyn.
W UK StepChange Debt Charity, Payplan, Citizens Advice Bureau lub National Debtline mogą przeprowadzić DMP bez pobierania prowizji – w takim przypadku jesteś pewien, że każdy Twój funt trafia do wierzycieli.
Możesz sam przeprowadzić DMP. Bez pośredników. Ale o tym w kolejnych postach.
Również o tym, co zrobić, kiedy nie możesz zaproponować swoim wierzycielom żadnej spłaty.